Nieuws

Gerard Aalders schreef boek over majesteitsschennis

Nieuws 07 maart 2016

Bij Uitgeverij Van Brug verscheen deze maand het boek Weg met de koning! - Twee eeuwen majesteitsschennis in Nederland. Auteur Gerard Aalders belicht het verschijnsel in historisch perspectief en komt tot de conclusie dat majesteitsschennis in het verleden buitengewoon willekeurig werd toegepast. (12.02.16)

Lex Maiestas
Aalders begint zijn boek in het klassieke Rome waar een wet ingevoerd werd om de Maiestas, ofwel de hoogheid van de Romeinse staat, te beschermen. Keizer Tiberius misbruikte de Lex Maiestas echter om zichzelf te beschermen tegen kritiek. Een activiteit die volgens Aalders van alle tijden blijkt.

Chronologisch
In het boek ligt de nadruk op de laatste twee eeuwen. Aalders geeft tal van voorbeelden van majesteitsschennis en hoe de autoriteiten hiermee omgingen. Zoals de drie ‘boerenpummels' uit het Groninger Noordhorn die in 1889 voor de rechtbank in Leeuwarden stonden 'onder den beschuldiging den Koning gehoond te hebben'. Op een kermis hadden ze gezongen: 'Ik heb mijn schoenen laten lappen, om den koning dood te trappen.' Het Openbaar ministerie eiste tegen alle drie een half jaar gevangenisstraf.
In een duidelijk chronologische opzet laat de schrijver de ontwikkelingen zien rondom het begrip majesteitsschennis te beginnen bij hoofdstuk 1: 'Historische achtergronden' tot en met hoofdstuk 7: 'De naoorlogse vorstinnen'. Bij Beatrix merkt Aalders op dat dit een uitgesproken majesteitsschennisluwe periode was. Tot slot hoofdstuk 8 'Willem-Alexander' waarover de schrijver opmerkt dat daar nog weinig over te zeggen valt, daarvoor zit hij te kort op de troon.

Uit de tijd
Volgens Aalders is de huidige Wet op majesteitsschennis volkomen uit de tijd en staat de inhoud bovendien op gespannen voet met artikel 7 in de Grondwet over de vrijheid van meningsuiting en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
Na twee uitgeverijen, die volgens Aalders het boek niet durfden uit te geven, wist hij het onder te brengen bij Uitgeverij Van Brug die, zoals hij opmerkt, 'niet behept was met koudwatervrees'.
Ook het ministerie van Veiligheid en Justitie had volgens hem last van 'hermelijnkoorts', en deed er ruim tien maanden in plaats van zes weken over om toestemming te verlenen voor inzage van stukken over majesteitsschennis. De Ombudsman moest er zelfs aan te pas komen.

Gerard Alders, Weg met de koning! - Twee eeuwen majesteitsschennis in Nederland, Uitgeverij Van Brug, Nijkerk, 2016, www.uitgeverijvanbrug.nl, ISBN 978 90 6523 481 0

→ artikel 7 Grondwet

Uitgelicht

Rechter als schuldige

In februari zette de rechter een streep door een inreisverbod voor drie conservatieve islamitische predikers dat de ministers Faber en Van Weel hadden uitgevaardigd. Minister Faber noemde de uitspraak van de rechter 'een zwarte dag’, Van Weel had het over 'een teleurstellende uitkomst'. De rechter werd in de socials zwaar onder vuur genomen.
Voorzitter Marc Flierstra van de Vereniging voor Rechtspraak hekelde in Trouw van 25 februari 2025 de reactie van beide ministers: ‘Door dit soort uitspraken denken mensen dat het door deze rechter komt dat de haatpredikers Nederland in mochten. De ministers zijn zo medeschuldig aan het creëren van een klimaat waarbij deze rechter als schuldige wordt gezien. Het probleem lag bij het besluit van de ministers. Die hebben hun huiswerk niet goed gedaan. Als je dat nalaat, moet je vervolgens niet verbaasd zijn als een rechter gewoon zijn werk doet en oordeelt: Zo kan het niet.’
De rechter geoordeeld dat de ministers onvoldoende hadden gemotiveerd waarom de drie sprekers een bedreiging voor de openbare orde waren.
(06.04.2025)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

Hein de Haas

Hoe migratie echt werkt

In Nederland wordt al jaren binnen en buiten de politiek fel gedebatteerd over migratie. Het gaat daarbij niet alleen over de gevolgen voor de Nederlandse samenleving van de komst van vluchtelingen en asielzoekers, maar ook over de noodzaak van de komst van arbeidsmigranten voor de Nederlandse economie en innovatie.
Hoogleraar sociologie Hein de Haas houdt zich al zo’n dertig jaar met migratie bezig en ging zich steeds meer ergeren aan het gebrek aan kennis dat in de discussies geëtaleerd werd. Dus schreef De Haas het boek Hoe migratie echt werkt waarin hij – in de woorden van de uitgever - '22 hardnekkige linkse én rechtse migratiemythen ontzenuwt' door de wetenschappelijke informatie hierover op een rijtje te zetten. Het boek is inmiddels bijna twee jaar geleden verschenen, maar is nog steeds een nuttige informatiebron! (14.08.2025)

ISBN 9789000386857, Spectrum, Amsterdam, 2023

Lees meer over nieuwe boeken!

Knipoog

Bestrijd elk feit

Wie volgt wat er in de wereld gebeurt, denk eens aan de woorden van het luipaard Firapeel - Advocaat van Staat in de Vos Reinaarde - als hij koning Nobel een welgemeend advies geeft hoe deze zich als machthebber het beste kan gedragen:

'Geef nimmer toe dat U verkeerd zat.
Om 't even wat, wanneer of hoe:
U geeft Uw ongelijk nóóit toe.
Integendeel. Bestrijd elk feit
Dat een vergissing suggereert.
Val aan, verdraai, ontken, ga wild
Tekeer en accepteer geen jota
Van wat Uw kijk zou corrigeren ...
Volhard totdat zo'n feit kapseist
En wijkt voor Uw realiteit
- Zij is de basis van Uw macht.
Uw ware soevereiniteit.'

Citaat uit ReinAard (2025) waarin Tom Lanoye de Vos Reinaarde heeft 'hertaald' in een hedendaagse schelmenroman. (10.08.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog